De restauratie kost ruim 1,7 miljoen euro, waarvan ruim de helft uit eigen zak betaald moet worden. De andere helft van het bedrag is gedekt door subsidiegelden van de Provincie Gelderland en de stadsregio Arnhem/Nijmegen. Het streven is om de restauratie in 2016 af te ronden, precies op tijd voor de viering van het 100-jarige bestaan van steenfabriek Vogelensangh in 2019.
Hieronder leest u een verslag van de uitgevoerde werkzaamheden tot nu toe, de actuele situatie en de toekomstplannen.
2013
Op 5 juli startte de restauratie officieel. Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk van de Provinciale Staten van Gelderland gaf het startschot door symbolisch een sleutel te vormen van klei. Deze sleutel werd later in de oven afgebakken. Bij deze feestelijke ceremonie waren diverse genodigden aanwezig van zowel de provincie als de gemeente Druten.
De restauratie startte vervolgens met de restauratie van het gewelf van het jongste gedeelte van de ringoven. Dit gedeelte was er het slechtst aan toe, omdat de bouw in 1979 en 1981, omdat dit gedeelte het meest te lijden heeft gehad onder de hoge waterstanden van de Waal in 1995 en 1997.
2014
In 2014 werden achtereenvolgens de oude kolenloods, delen van het oude persgebouw en drogerijen aangepakt. De uitdagendste klus was wel de oude kolenloods uit 1934 die geheel in luister hersteld werd, inclusief de lier die de kolen uit de loods naar de zolder van de ringoven vervoerd.
Bij het persgebouw en de twee drogerijen ging het voornamelijk om het herstel van het metselwerk en rollagen. Een deel van de dakplaten en dakgoten werd vervangen. Een klus waar ook in 2015 aan verder gewerkt werd.
Ondertussen werd er in 2014 gewoon doorgewerkt aan de oven. Onder andere diverse poeren van de dakconstructie moesten vervangen worden.
2015
In 2015 werd vooral doorgewerkt aan de 64-meter lange ringoven. Er werd een nieuwe fundering gestort onder het jongste gedeelte van de oven en de rest van de poeren werd vervangen. Ook werd er verder gewerkt aan de drogerijen.
In de bouwvakantie van de zomer van 2015 werd de zuidkap van de ringoven aangepakt. Om optimaal door te kunnen werken liet Vogelensangh onderzoeken of er tijdens deze periode met “de kleine ring” gestookt zou kunnen worden. Daarmee wordt bedoeld dat Vogelensangh het vuur een verkorte ronde laat doen. Het gaat dan om de oorspronkelijke situatie zoals die voor de nieuwbouw van 1979 bestond.
Op basis van oude bouwtekeningen en onderzoek van het gewelf zochten de restaurateurs wekenlang naar de oude gang zoals die voor 1979 gebruikt werd. Na grondig onderzoek braken ze het gewelf open op de plek waar deze gang zich zou moeten bevinden en troffen de oude gang in redelijke staat aan. In de bouwvak van 2015 werd deze oude gang betrokken in de ronde die het vuur moet maken: de zogenaamde “kleine ring”.
2016
2016 Is het jaar waarin Vogelensangh het oude kantoor uit de jaren ’70 platgooide en startte met de bouw van een nieuw kantoor annex ontvangstruimte. De bouw moet medio augustus 2016 afgerond zijn.
Het ontwerp van het gloednieuwe moderne kantoor is van Bedaux de Brouwer Architecten. Opvallend is de grote glazen wand van waaruit bezoekers en personeel het volle zicht op de oude fabriek hebben. De bouw is in handen van aannemersbedrijf HOES b.v. uit Horssen.
Niet alleen de voorwand is van glas, maar ook de wanden tussen de kantoren zijn van glas gemaakt. Uiteraard zijn de antigone stenen buiten en de canne stenen binnen gebakken door de steenfabriek zelf. Voor de ramen werd een nieuw formaat lange platte stenen bedacht en gebakken.
Als tijdelijk kantoor is Vogelensangh de oude steenbaas-woning betrokken, die nog steeds naast de fabriek staat. Deze woning is enkele jaren geen eigendom meer van Vogelensangh, maar wordt tijdelijk door Vogelensangh gehuurd van de huidige eigenaar.
Het nieuwe kantoor verenigt de prachtige staat van de oude steenfabriek met modern design en nieuwe toepassingen van de Vogelensangh-stenen. De bedoeling is dat de ontvangstruimte mede ook een educatieve functie zal hebben: bezoekers kunnen zich er laten informeren over de historie en de historische waarde van steenfabriek Vogelensangh.
2017
Voor 2016 staat optioneel een van de belangrijkste klussen op het programma: het restaureren van de 42-meter hoge schoorsteenpijp van de fabriek. Van binnen zijn de zogenaamde charmotte-stenen waarmee de toren is gebouwd deels gesmolten of verkoold.
Deze stenen moeten gereinigd, gevoegd en hier en daar vervangen worden. Voor de restauratie worden opnieuw charmotte-stenen gebruikt: dezelfde vuurvaste stenen waarmee de schoorsteen in 1918 gebouwd werd.
Het onderste gedeelte van de schoorsteen is dubbelwandig. Ongeveer tweederde van de schoorsteen kan daarmee blijven staan tijdens de restauratie. Het bovenste gedeelte van de schoorsteen moet echter geheel worden afgebroken en opnieuw opgebouwd. Een grote klus die met man en macht in ongeveer vier tot vijf weken zou moeten gebeuren.
In de tijd dat de schoorsteen gerestaureerd wordt, kan de productie van de fabriek alleen doorgaan als eerst een metalen by-pass-schoorsteen wordt gebouwd. Deze moet zoveel mogelijk dezelfde eigenschappen bezitten als de oude schoorsteen, zodat de beroemde Vogelensangh-stenen dezelfde kleur en kwaliteit behouden.
Een andere grote uitdaging is dat de restaurateurs moeten restaureren zonder voorbeeldmateriaal: de schoorsteen van Vogelensangh is uniek in zijn soort. Het komt dus aan op ervaring, inzicht en vakmanschap.
